Jak powstają olejki zapachowe?

0
Jak powstają olejki zapachowe?

Ujmując rzecz w skrócie, w perfumach chodzi o to, by to co ulotne, utrwalić, a następnie sprawić, by znów stało się ulotne. Brzmi to jak poezja lub przepis na magiczną formułę, ale niestety pióro czy różdżkę zastępują laboratoryjne menzurki i pipety... Jak zatem pozyskujemy zapachy do perfum? Poznajcie kilka metod!

Destylacja

Destylacja jest najpopularniejszą metodą pozyskiwania zapachu. Polega na izolacji (rozdzieleniu) substancji stałych i ciekłych. Olejek w roślinach znajduje się w specjalnych komórkach tkanki wydzielniczej, gdzie gromadzi się jako końcowy produkt przemiany materii. W procesie destylacji wykorzystuje się cechy olejków: fakt, że są nierozpuszczalne w wodzie, ale jednocześnie lotne z parą wodną.

Destylacja z parą wodną polega na skierowaniu strumienia pary wodnej na destylowany surowiec, tj. rozdrobnione liście, łodyżki, płatki kwiatów. Para porywa i unosi związki zapachowe, a następnie jest skraplana. Olejki zapachowe są nierozpuszczalne w wodzie, dlatego łatwo je odseparować. W ten sposób pozyskuje się zarówno olejki do produkcji leków ziołowych, jak i perfum czy kosmetyków.

W wyniku omawianego procesu powstają nie tylko olejki zapachowe, ale także coraz chętniej wykorzystywane hydrolaty – woda po destylacji zachowuje część cennych substancji.

Jednakże nie wszystkie zapachy można pozyskać w drodze destylacji – gdyż często efekt końcowy znacząco odbiega od pożądanego, pierwotnego aromatu rośliny. Ma to miejsce na przykład w przypadku jaśminu, którego zapach pozyskuje się inną metodą - ekstrakcji.

Ekstrakcja

Proces ten polega na wymywaniu rozpuszczalnikiem (najczęściej organicznym) pożądanych składników, w naszym przypadku olejków, a następnie usunięciu rozpuszczalnika. Jeśli rozpuszczalnik nie jest usuwany – pozostawia się jego całość lub część - mówimy o wyciągach. Natomiast gdy nastąpiło usunięcie rozpuszczalnika, mamy do czynienia z ekstraktem. Zwykle jednak minimalne ilości rozpuszczalnika pozostają w olejku.

Proces ekstrakcji przeprowadza się z wykorzystaniem rozpuszczalników lotnych, np.: alkoholu etylowego, alkoholu metylowego, acetonu, eteru naftowego. Ta metoda wykorzystywana jest do pozyskiwania zapachu z najdelikatniejszego surowca: wspomnianego jaśminu, róży, tuberozy. Surowiec zanurza się w rozpuszczalniku, a po zakończonej ekstrakcji, rozpuszczalnik odparowuje się, uzyskując w ten sposób półprodukt tzw. konkret (od fr. concrete).

Konkret poza olejkami eterycznymi zawiera także żywice, woski i barwniki, a co za tym idzie wymaga dalszego „oczyszczenia”. Woski usuwa się przy użyciu alkoholu (na gorąco), a po oddestylowaniu alkoholu otrzymuje się tzw. absolut o zapachu, który wiernie odpowiada prawdziwym kwiatom.

Enfleurage

To jedna z najstarszych metod pozyskiwania olejków. Jest z jednej strony bardzo czasochłonna, z drugiej zaś wydajniejsza niż ekstrakcja. Stosuje się ją w odniesieniu do delikatnych i wrażliwych na temperaturę kwiatów – jaśminu, tuberozy, pomarańczy.

W skrócie, enfleurage wykorzystuje zdolność tłuszczy do „pochłaniania zapachów”. Tzw. absorbentem jest tu zwykle mieszanina tłuszczu i łoju, której potrzeba ok 0,5 kg na 2 kg kwiatów. Tłustą masę (z kilkoma dodatkami) rozprowadza się na szklanych taflach i obsypuje kwiatami. Po kilkudziesięciu godzinach (zależy to od gatunku kwiatów), stare kwiaty zastępuje się nowymi. Proces ten powtarza się przez 1-2 tygodnie (około 30 razy).

Nasycone olejkami tłuszcze to tzw. pomada, która po zdjęciu z ram jest stapiana w jak najniższej temperaturze. Następnie jest poddaje się ją procesowi ekstrakcji alkoholem, by po odparowaniu rozpuszczalnika otrzymać absolutes d'enfleurage (essence absolute).

W przypadku tej metody wykorzystuje się kwiaty niezwłocznie po ich zerwaniu, koniecznie muszą być one nieuszkodzone i suche. Zbiorów kwiecia dokonuje się przede wszystkim nocą i nad ranem, aby nie zostało uszkodzone przez temperaturę i rosę.

Maceracja

Metoda maceracji jest zbliżona do enfleurage, z tym że surowiec umieszcza się w tłuszczach podgrzanych do temperatury 50-70%. Tu także otrzymuje się półprodukt zwany pomadą, który jest poddawany ekstrakcji alkoholem.

Wytłaczanie

Wytłaczanie stosuje się w przypadku olejków owocowych, bo tylko wówczas metoda ta jest opłacalna. Zapach pozyskuje się ze skórek, które są wyciskane ręcznie lub za pomocą prasy. Dotyczy to przede wszystkim cytryny, pomarańczy, bergamotki czy grejpfruta.

Komentarze do wpisu (0)

Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl